Nhượng quyền thương hiệu là 1 từ khóa đang rất “hot” bây giờ khi có nhiều company triển khai mô hình kinh doanh này ở Việt Nam. Vậy nhượng quyền thương hiệu là gì? Có những loại nhượng quyền thương hiệu như thế nào? Những tiềm năng và rủi ro của chế độ này? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi trả lời các câu hỏi đó và nắm được bức tranh tổng quan về nhượng quyền thương hiệu.
1. Nhượng quyền thương hiệu – Franchising là gì?
Thương hiệu nhượng quyền, Franchising, là hình thức kinh doanh trong đó 1 cá nhân hay một company được phép triển khai thương hiệu/ tên của sản phẩm/ dịch vụ của người/ đơn vị khác phục vụ cho mục đích kinh doanh. Việc nhượng quyền này thông thường đi kèm với một ràng buộc về tài chính, hoặc có thể là một khoản giá cả, cũng có thể là phân chia doanh số, lợi nhuận cửa hàng theo xác suất.
2. 4 Mô hình nhượng quyền thương hiệu điển hình
Nhượng quyền thương hiệu là 1 mô hình kinh doanh không có quá rất nhiều ràng buộc, và mọi điều các loại hình kinh doanh đều có thể nhượng quyền được. Có rất nhiều loại nhượng quyền khác nhau, có thể được phân chia theo các tiêu chí khác biệt như mức đầu tư, chiến lược của bên nhượng quyền, hoạt động, mô hình tiếp thị và quan hệ,… Trong bài giới thiệu này, chúng ta sẽ cùng khám phá 4 loại hình nhượng quyền hay được thực hiện nhất. Như thế là Nhượng quyền kinh doanh hoàn toản, không trọn vẹn, nhượng quyền có tham gia quản lý và nhượng quyền có nhập cuộc đầu tư vốn.
Mục lục
2.1. Nhượng quyền mô hình kinh doanh trọn vẹn (Full business format franchise)
Nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn vẹn là mô hình có kết cấu hoàn thiện và nghiêm ngặt nhất với mức độ hợp tác và đảm bảo giữa hai bên nhập cuộc nhượng quyền ở mức cao.
Trong cơ chế nhượng quyền này, bên nhận có quyền sử dụng cả nhãn hiệu cũng như là toàn bộ hệ thống vận hành kinh doanh, các bí quyết sản xuất/ kinh doanh, quản lý và quyền quản lý các mặt hàng thuộc thương hiệu nhượng quyền. Khi thi công đàm luận, bên nhượng quyền sẽ cung ứng cho bên nhận những đề tài chi tiết bao hàm hoàn toản các mặt trong hoạt động gia công kinh doanh, cung cấp đào tạo trong giai đoạn đầu chuyển giao cũng như là về sau này.
Đây là chế độ nhượng quyền phổ biến nhất trong các loại hình nhượng quyền thương hiệu. Mọi điều các doanh nghiệp đều có thể nhập cuộc vào loại hình nhượng quyền này, trong như thế phổ biến nhất là ở các lĩnh vực hàng món ăn nhanh, bán lẻ, các dịch vụ nhà hàng, phòng gym,…
2.2. Nhượng quyền mô hình kinh doanh không vừa đủ (Non-business format franchise)
Nhượng quyền mô hình kinh doanh là mô hình trong như thế bên nhượng quyền chỉ chuyển giao 1 phần trong hoạt động kinh doanh của mình cho bên nhận. Thường, hai bên sẽ bàn thảo về quyền triển khai image của thương hiệu, hoặc có thể là công thức hay bí quyết kinh doanh,…
- Nhường quyền hình ảnh: cách thức này thông thường thực hiện với các thương hiệu có tiếng tăm và có 1 lượng đối tác tình nghĩa nhất định. Các thương hiệu khác muốn sử dụng hình ảnh của thương hiệu nhượng quyền cho việc gia công các mặt hàng không chung ngạch. Ví dụ Pepsi nhượng quyền hình ảnh cho các hãng áo phông in logo Pepsi làm hình trang trí, Disney cấp phép hình ảnh cho các vật phẩm đồ chơi, đồ gia dụng có image của thương hiệu hoặc các hero của Disney,vv…
- Nhượng quyền phân phối sản phẩm/ dịch vụ là mô hình nhưng mà bên nhượng quyền chỉ chuyển giao khâu phân phối sản phẩm/ dịch vụ cho bên nhận. Ta có thể thấy loại hình này khá thường dùng ở Việt Nam cùng các thương hiệu như là cà phê Trung Nguyên, áo sơ mi Pierre Cardin,…
- Nhượng quyền công thức sản xuất và xúc tiến thương mại sản phẩm: là mô hình trong đó bên nhượng quyền chuyển giao quyền kinh doanh và sẽ cung cấp hoạt động xúc tiến thương mại cho bên nhận. Coca Cola là 1 ví dụ của trường hợp này.
Về căn bản, mô hình nhượng quyền không toàn thể này thường được sử dụng lúc bên nhượng quyền muốn mở rộng thị trường, tăng độ phủ của thương hiệu. Do không chuyển giao các nhân tố cốt lõi của hoạt động kinh doanh nên bên nhượng quyền chỉ quan tâm đến doanh thu item chứ không quá cần thiết hoạt động mọi ngày tại bên nhận.
2.3. Nhượng quyền có tham gia quản lý (Management franchise)
Mô hình nhượng quyền quản lý đề cập tới kinh nghiệm của người quản lý hơn là kinh nghiệm về ngành. Về cơ bản, nhượng quyền quản lý là cơ chế bên nhượng quyền quản lý cung cấp người quản lý cho bên nhận quyền. Người quản lý sẽ không tham gia làm trực tiếp trong hoạt động từng ngày của bên nhận mà chỉ giám sát.
cách thức này khác biệt thích hợp cùng các thương hiệu dịch vụ, đề nghị cao về tiêu chuẩn liên quan tới nguồn nhân lực, chi tiết là lĩnh vực nhà hàng khách sạn. Ở Việt Nam, Holiday Inc hay Marriott đều là những chuỗi nhà hàng khách sạn lớn sử dụng mô hình này.
Mô hình này thường thấy ở trong các lĩnh vực cần nguồn nhân lực tiêu chuẩn cao như là ngành quản trị khách sạn. Chúng ta có thể thầy như các chuỗi khách sạn lớn như là JW Marriott đều thực hiện mô hình này.
2.4. Nhượng quyền có tham gia đầu tư vốn (Equity franchise)
Trong cơ chế nhượng quyền tham gia đầu tư vốn, bên nhượng quyền mua lại 1 tỉ lệ nhỏ tuổi cổ phần và can thiệp hoạt động của doanh nghiệp dưới dạng liên doanh để trực tiếp tham gia kiểm soát hoạt động kinh doanh thường ngày. Bên nhượng quyền hoàn toàn có thể tham gia vào Hội đồng quản trị của company dù chỉ đóng một tỷ trọng nhỏ vốn.
3. Tiềm năng và rủi ro khi tham gia nhượng quyền thương hiệu
3.1. Tiềm năng
Không khó để thấy được các tiềm năng của nhượng quyền thương hiệu. Đặc biệt cùng các Công ty khởi nghiệp, sẽ mất rất nhiều thời gian để tạo image và xây dựng một chỗ đứng trong lòng khán giả. Thay vào như thế, nhượng quyền thương hiệu sẽ cho you một đoạn đường ngắn hơn để đến được cùng khách hàng, giống như là việc bên nhượng quyền sẽ cho you cần câu, việc của bạn là câu được thật nhiều cá. Bên nhượng quyền sẽ cung ứng cho you những nền tảng căn bản của vận hành Công ty, you chỉ cần tập trung quản lý và kích thích để Công ty lớn mạnh hơn.
Nếu bạn đang có mong muốn mở đầu kinh doanh một thương hiệu thế hệ, bạn sẽ phải làm mọi thứ từ A đến Z. 1 Lựa chọn khác cho bạn là bắt đầu cùng 1 thương hiệu nhượng quyền. Cách thức này hiện đã và đang rất thường dùng ở Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt chọn lựa cách thức này nhiều và đa dạng, không chỉ dừng lại ở các Công ty ngoại quốc, mà cả Công ty Việt cũng nhượng quyền.
Bami Bread lần đầu ra mắt tại Hà Nội vào tháng 11/2014 tại khu vực Phố Cổ. Ngay sau khi hiện ra, thương hiệu bánh mì này làm đã thú vị được rất đông các giáo đồ ẩm thực bởi món bánh mì đặc sản Hội An thơm ngon, nóng giòn. Ngày nay, Bami Bread đã len lỏi khắp các phố phường của Hà Nội. Điều này có được là do Bami Bread cho phép nhượng quyền image và quy tắc làm bánh để đẩy image thương hiệu đi xa hơn. Chi tiết cùng Bami Bread, các điều kiện để được nhượng quyền bao gồm:
- Được tư vấn hoặc cung cấp chọn điểm đặt xe bán hàng, khi chọn gói xe bán hàng (30-35 triệu)
- 01 bộ tài liệu quy trình làm Bánh mì trộn Hội An.
- Được tặng 01 áo đồng phục.
- Được in tên Vị trí lên Facebook, zalo … của đối tác nên bao bì item.
- Được sinh ra trên hệ thống thông tin, hướng dẫn thương hiệu, chỉ dẫn địa lý …
- Nếu you chọn gói nhượng quyền ki-ốt 50 triệu thì you không những được hỗ trợ dựng ki-ốt mà còn được sắp xếp hướng bán hàng của Ki-ốt theo đòi hỏi khách hàng hoặc theo đặc điểm thực tiễn của Vị trí bán. Được cung cấp quảng cáo trang mạng xã hội, trang foody..
- Và cuối cùng nếu bạn chọn cách thức nhượng quyền mở quán (30-35 triệu) thì bạn sẽ thu được quyền lợi bửa sung là được hỗ trợ đầy đủ về các vấn đề liên quan quảng cáo
Nhờ những khuyến mãi cho cách thức nhượng quyền như vậy nhưng Bami Bread đã tăng đáng kể độ phủ sóng của mình.
Những thương hiệu ăn uống như KFC, Domino Pizza, Mc Donald’s, Pizza Hut…. Ở Việt Nam cũng là một dạng thương hiệu nhượng quyền. Dưới đây là image các thương hiệu đã nhượng quyền và có sự kích thích mạnh khỏe trong hệ thống phân phối ở các thị trấn to. Điều đó giúp tăng nhận diện và độ tin tưởng của thương hiệu, từ đó doanh số cũng tăng lên.
Trong ngành công nghiệp thời trang, Zara và H&M là hai thương hiệu nhượng quyền vào Việt Nam đình đám nhất.
“Hình thức nhượng quyền là hình thức người đầu tư sẽ lấy một thương hiệu về kinh doanh trên thương hiệu đó. Như thế là ưu điểm và mặt mạng cho nhà đầu tư trên một thương hiệu đã chuẩn bị kinh doanh và công hiệu thì nó sẽ ít tốn thời điểm hơn và có 1 lượng bạn hàng biết đến về thương hiệu này”.
Ông Phùng Mạnh Việt – Chủ thương hiệu Effoc Coffee nói
Tuy đây là 1 thị trường thế hệ mẻ tại Việt Nam nhưng mô hình kinh doanh này đang có Xu hướng tăng thêm về số lượng cũng như phạm vi. Theo dự đoán của hiệp hội IFA, trong tương lai Việt Nam có thể trở thành nước đứng đầu về vận tốc phát triển của nhượng quyền thương hiệu trong quy mô châu Á.
3.2. Đen đủi
Bên cạnh những cơ hội rõ ràng thì nhượng quyền thương hiệu cũng có những rủi ro tiềm ẩn. Kinh doanh nhượng quyền không cam kết tính vĩnh viễn cho doanh nghiệp. Dĩ nhiên bạn sẽ phải đầu tư 1 khoản đáng kể để được nhượng quyền thương hiệu, mà tùy theo điều khoản nhưng mà thời hạn áp dụng thương hiệu có thể không được dài lâu.
vì giá thành trong nhượng quyền thương hiệu rất khó để thương lượng, giá tiền cố định cao và không thể lấy lại được, các company sẽ phải nghiên cứu rất kỹ về thị trường, điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội cũng như thử thách (phân tích SWOT) trước khi chia sẻ quyết định có nên thực hiện loại hình này hay không. You cũng cần khám phá thật kỹ về thương hiệu nhượng quyền, bởi sao họ thành công và nó có thực sự tiềm năng ở địa phương bạn hay không.
Không phải lúc nào mở đầu với một thương hiệu nhượng quyền cũng là con đường ngắn nhất dẫn đến chiến thắng. Những sự cố có thể gặp phải như là khủng hoảng của thương hiệu mẹ hoặc các cửa hàng nhượng quyền khác sẽ ảnh hưởng tới tên thương hiệu chia sẻ phổ biến. Bạn có thể sẽ phải đối mặt với 1 làn sóng tẩy chay cho dù bạn dạng thân không làm gì sai. Vì vậy, nhập cuộc vào cơ chế nhượng quyền thương hiệu này tức là bạn đã chấp nhận nhập cuộc một cuộc chơi đầy tính rủi ro.
1 ví dụ điển hình của trường hợp này là thương hiệu Cháo Cây thị rất phát triển cách đây một vài năm. Nhưng mà sau đó, có chủ đề tiệm cháo này có chứa chất bảo quản Natri Benzoat và nó đã tổn hại rất nhiều đến toàn cục hệ thống. Nhiều siêu thị nhượng quyền chứng kiến sự sụt giảm mạnh về doanh thu, rất nhiều khu chợ còn phải đóng cửa.
1 đen đủi khác có thể xảy ra lúc quyết định mua thương hiệu nhượng quyền là dựa trên Xu hướng nhưng không chú ý đến kết quả dài lâu. Đây là trường hợp của các thương hiệu trà sữa Đài Loan như là Chatime, Coco… mặc dù mặt hàng này được nhiều you trẻ mến mộ và có sức tiêu thụ rất tốt. Tuy vậy, 2 thương hiệu này lại không thể cạnh tranh trong bối cảnh bão hòa của thị trường nên không thể chiến thắng. Chatime đã dần bặt tăm khỏi bản đồ trà sữa Việt Nam. Chính vì vậy, có thể kết luận rằng việc đầu tư không có tầm nhìn sẽ dẫn tới tác dụng thấp, nguy cơ thua lỗ.
4. Công ty cần làm gì khi thi công nhượng quyền thương hiệu?
Việc nhượng quyền thương hiệu không những là việc hợp tác giữa hai company mà còn chịu tổn hại từ các nhân tố liên quan đến lao lý
các bước nhượng quyền thương hiệu là gì? (Nguồn: Internet)
Xét về thủ tục, trong điều 20, mục 3 về quy định bình thường của hoạt động nhượng quyền thương hiệu ghi cụ thể:
- Hồ sơ đề nghị đăng ký hoạt động nhượng quyền tới đơn vị nhà nước có thẩm quyền theo pháp luật tại Điều 18 của nghị định hoạt động nhượng quyền thương hiệu.
- Bên chuyển nhượng bàn giao Sổ đăng ký hoạt động và lên tiếng bằng văn phiên bản cho bên nhận quyền về việc đăng ký.
Còn về hồ sơ đăng ký, theo điều 19, mục 3 về lao lý bình thường của hoạt động nhượng quyền thương hiệu bao gồm:
- Đơn yêu cầu đăng ký hoạt động nhượng quyền thương hiệu theo mẫu bởi vì Bộ Thương hiệu hướng dẫn.
- bạn dạng trưng bày về hoạt động nhượng quyền bởi Bộ Thương hiệu pháp luật.
- Các văn bản xác nhận khác (Giấy tờ pháp lý, văn bằng bảo hộ quyền sở hữu trong các trường hợp chuyển giao,…).
sau cuối là các chính sách liên quan đến việc nhượng quyền.
Các chế độ về hoạt động nhượng quyền thương hiệu đảm bảo vô tư cho cả hai bên, hỗ trợ nhiều nhất cho hoạt động kinh doanh và thu hút các nhà đầu tư. Một số chính sách có thể kể đến như:
- cung cấp giá thành nhượng quyền.
- cung cấp giá cả nội thất.
- hỗ trợ tư vấn phác thảo layout quán.
- chính sách tập huấn nhân viên, quản lý,…
- Đồng phục nhân sự.
- Tư vấn chiến lược tiếp thị, khuyến mãi,…
thế nhưng, để phòng tránh các rủi xảy đến, bên nhượng quyền cần chú ý kỹ các chính sách. Thông thường, bên nhận nhượng quyền sẽ chịu 2 khoản giá cả cơ bản là phí định kỳ dựa trên doanh số và phí nhượng quyền ban đầu. Do đó, ngoài các giá tiền trên, hai bên cần đàm đạo và đàm phán chi tiết để đảm bảo quyền lợi của cả hai.
Nhượng quyền thương hiệu hiện đang là một hình kinh doanh phổ biến bây giờ và được ngày càng rất nhiều người sử dụng. Bên cạnh những tiềm năng vốn có, nhượng quyền cũng ẩn chứa nhiều đen đủi. Vì vậy, các Công ty cần nghiên cứu và cân nhắc thật kỹ trước lúc chia sẻ quyết định cuối cùng.
Nguồn: SO9
